Skorpucha Sępia, Żółw Sępi, cena, hodowla i akwaterrarium

Skorpucha Sępia, Żółw Sępi, cena, hodowla i akwaterrarium

Żółw sępi - Skorpucha sępia (Macrochelys temmnicki) jest przedstawicielem rodziny skorpuchowatych (Chelydridae). Są to największe współcześnie żyjące żółwie słodkowodne. Obecnie, rodzinę reprezentują tylko dwa gatunki – Skorpucha sępia i Skorpucha jaszczurowata.

Żółw Sępi — wygląd

Żółwie sępie cechują się prymitywnym wyglądem. Posiadają masywne kończyny, zakończone ostrymi pazurami i długi ogon. Karapaks barwy brązowej, w tylnej części posiada wypukłe tarczki kostne, a plastron jest mocno zredukowany. Cechą wyróżniającą żółwia sępiego od innych żółwi, jest dodatkowy rząd tarczek łączących obie części skorupy. Posiada nieproporcjonalnie dużą głowę, osadzoną na dosyć długiej szyi, której nie jest w stanie swobodnie wyciągać.  Głowę pokrywają liczne wyrostki skórne.  Oczy umieszczone w przedniej części czaszki. Charakterystyczną cechą jest ostro zakończony „dziób”, który przypomina dzioby ptaków drapieżnych. Unikatową cechą dla gatunku jest brak języka. W zamian występuje mięsisty wyrostek przypominający robaka. Żółw sępi porusza nim i wabi przepływające ryby, które wpływają wprost do paszczy. Młode osobniki, po wykluciu mierzą około 6 cm i rosną bardzo szybko. Osiągają przeciętnie 30-50 cm karapaksu i wagę około 7-90 kg. Samce mają tendencję do osiągania większych rozmiarów. Rekordowy, zmierzony osobnik mierzył 66 cm karapaksu i osiągnął wagę 114 kg. Płeć jest możliwa do rozróżnienia po około 7-8 latach życia i osiągnięciu minimum 30 cm karapaksu. Nasada ogona u samców będzie grubsza i masywniejsza. W porównaniu do samic, gdzie ujście kloaki znajduje się bezpośrednio przy krawędzi plastronu. Charakterystyczny dla samców będzie też delikatnie wklęsły plastron. Płeć zależna od temperatury inkubacji. Im wyższa, tym większe prawdopodobieństwo urodzenia samca. Są to żółwie długowieczne, szacuje się, że na wolności osiągają wiek ponad 100 lat.

Żółw sępi

Występowanie Skorpucha sępia

W naturze Skorpucha sępia występuje na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Można je spotkać na pograniczu Teksasu i Meksyku, a także w Kansas, Missouri oraz na Florydzie. Typowym siedliskiem są bagna, jeziora, wolno płynące rzeki. Duża część populacji zamieszkuje południowe rozlewiska rzeki Missisipi. Zazwyczaj poluje zagrzebana w mule lub spaceruje po dnie. Żółw rzadko opuszcza środowisko wodne, samice czynią to wyłącznie w celu wykopania gniazda i złożenia jaj. Gatunek został mocno przetrzebiony w latach 60tych i 70tych przez miejscową ludność, która odławiała osobniki dla mięsa. Zupa żółwiowa była bardzo popularnym daniem. Przyczyniło się do wytępienia wielu populacji żółwi na terenie USA. Gatunek jest prawnie chroniony w Indianie, Illinois, Kentucky i Missouri, w Kansas ma status „wymagającego obserwacji”. 23 lutego 2023 roku, na Międzynarodowej Konferencji CITES, Macrochelys temmnicki został przeniesiony na Aneks B. Jego import, eksport oraz handel ww. gatunkiem od tej pory podlega regulacjom.

W ostatnich latach wydzielono drugi gatunek skorpuchy – Macrochelys suwanniensis, występujący wyłącznie w rozlewisku rzeki Suwanee, na Florydzie. Charakteryzuje się bardziej obłym, krótszym dziobem, jaśniejszym kolorem ciała i tendencją do większych rozmiarów. Naukowcy debatują nad wydzieleniem jeszcze jednej populacji z rzeki Apalachicola, jako Macrochelys apalachicola, jednak badania nie potwierdziły jeszcze odrębności genetycznej.

Akwaterrarium dla Żółwia Sępiego

Skorpucha sępia jest gatunkiem obecnym w akwaterrariach. Prehistoryczny wygląd i unikatowy sposób polowania powodują, że gatunek jest pożądany w domowych hodowlach. Na rynek trafiają zazwyczaj maluszki z Azjatyckich ferm, na które łatwo się skusić. Cena małego żółwia sępiego waha się w granicach 500-800 zł, większe osobniki są odpowiednio droższe. Przed zakupem małej skorpuchy, warto mieć na uwadze tempo wzrostu i ogromne rozmiary, jakie osiągnie po kilku latach. Dla dorosłego osobnika wymagane jest ogromne akwaterrarium lub przydomowe, odpowiednio zabezpieczone oczko wodne, w którym żółw będzie mógł przebywać w okresie wiosenno-letnim.

Akwarium dla Skorpuchy powinno rosnąć razem z żółwiem i mieć możliwie jak największą powierzchnię dna. Powinno być zalane do wysokości, która umożliwi żółwiowi swobodne zaczerpnięcie oddechu z poziomu dna. „Sępy” są kiepskimi pływakami, więc w zbyt głębokiej wodzie mogą się utopić. Na dno sypiemy grubą warstwę piasku kwarcowego lub drobnego żwiru. Układamy wypłycenia z korzeni mangrowych lub dużych kamieni. Bardzo ważna jest odpowiednia filtracja zbiornika. Jak każdy żółw, skorpucha produkuje ogromne ilości odchodów. Szybko one gniją, powodując wzrost poziomu toksycznych substancji, takich jak azotany i fosforany. Najlepiej stosować zewnętrzne filtry kubełkowe o dużym przepływie, z naciskiem na filtrację mechaniczną. PH wody powinno być lekko kwaśne. Zalecane jest dodanie garbników, np. ekstraktu z ketapangu lub szyszek olchy. Na dno można też wrzucić suche liście dębu. W środku można umieścić wewnętrzny filtr, który będzie dotleniał i dodatkowo zwiększał ruch wody w akwarium. Grzałki dla mniejszych osobników mogą być umieszczone wewnątrz. Najlepiej, by były one ceramiczne, a kable dobrze zabezpieczone przed żółwiem. Najlepszym rozwiązaniem będzie jednak zewnętrzna grzałka przepływowa. Temperatura wody powinna wynosić około 25-28 stopni, z nocnymi spadkami. Zbyt niska lub zbyt wysoka spowoduje, że żółw przestanie jeść.

Lampy i wysepki są zbędne, ponieważ żółw ten praktycznie nie wychodzi z wody. Stosowanie UVB przy tym gatunku jest dyskusyjne, mając na uwadze tryb jego życia. Jednak, jeśli mamy taką możliwość, można okazjonalnie eksponować go latem na naturalne promienie słońca. 

Rozmiar Akwaterrarium — Żółw Sępi

Na sam początek wystarczy nam akwarium o wymiarach 60x40x40 cm, zalane mniej więcej w 1/3. W takich warunkach możemy komfortowo hodować żółwia przez pierwszy rok-półtorej. Następnie możemy zmienić na większe o wymiarach 120x60x50 i wymieniać je zależności od tempa wzrostu. Dorosły, 10-cio letni osobnik będzie wymagał akwaterrarium o wymiarach minimum 200x100x100 co warto uwzględnić już na etapie zakupu żółwia, a także upewnić się, że możemy bezpiecznie postawić tak ogromny ciężar w naszym mieszkaniu.

Skorpuchy mają tendencje do niszczenia i gryzienia wyposażenia akwarium. W miarę możliwości unikajmy luźnych kabli, przyssawek, czy zbędnych rurek. Mniejsze elementy wystroju, jak kamienie czy muszle mogą zostać połknięte. Zazwyczaj kończy się to interwencją chirurgiczną lub nawet zgonem zwierzaka. 

Do akwaterrarium możemy wpuścić rybki, na które żółw będzie polował. Należy się liczyć z koniecznością częstego ich uzupełniania. Zdecydowanie unikamy ryb o ostrych krawędziach płetw, takich jak kiryski, czy popularne „glonojady”, którymi nasz żółw może się zadławić. Najlepiej na karmę nadają się molinezje, gupiki, mieczyki, a także pielęgnicowate. Okazjonalnie możemy wpuścić narybek karasia lub inne ryby stawowe z dobrego źródła, pamiętając o ryzyku przeniesienia pasożytów. Warto wspomnieć, że niektóre ryby, zwłaszcza karpiowate zawierają enzym Tiaminazę, która upośledza wchłanianie witamin z grupy B, co przy monodiecie może szybko prowadzić do niedoborów. Oprócz ryb podajemy praktycznie wszystko, co żółw jest w stanie zjeść.  Sprawdzą się owady karmowe typu karaczany, drewnojady, oseski lub myszy, pisklęta  i jaja przepiórcze, skorupiaki, owoce morza (bez soli!), a nawet kupione w całości tuszki ryb (np. stynka albo sardela). Im bardziej zróżnicowana dieta, tym lepszy będzie rozwój naszego żółwia i mniejsza szansa na niedobory. Przekarmianie i podawanie pokarmu zbyt bogatego w białko będzie powodować nienaturalnie szybkie przyrosty i skończy się otłuszczeniem. Skorpuchy są wszystkożerne i oprócz białka zwierzęcego, chętnie jedzą wszelkiego rodzaju rośliny akwariowe (moczarka, nurzaniec, anubias, pistia), a także okazjonalnie warzywa i owoce.

Skorpuchy sępie są żółwiami agresywnymi z natury i przy próbie wyciągania z wody będą atakować. Z sępem należy obchodzić się bardzo ostrożnie, unikając za wszelką cenę zasięgu pyska. Szyja żółwia sępiego jest krótka i w przeciwieństwie do skorpuchy jaszczurowatej, nie jest w stanie jej wyginać na boki i do góry. Siła szczęk jest niewiarygodnie duża i nawet niewielki żółw zada nam głębokie rany, a podrośnięte mogą z łatwością odgryźć palec. Mniejsze osobniki możemy bezpiecznie złapać za boki skorupy, większe chwytamy za głową i za tylną część karapaksu. Podnoszenie za ogon stwarza ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego i jest dla gada bolesne.

Żółw sępi to niewątpliwie piękny w swej brzydocie i majestatyczny zwierz, który może być ozdobą domu. Z uwagi na ogromne rozmiary, długowieczność i agresję, jego zakup powinien być dobrze przemyślany, a hodowla jest odradzana początkującym. Skorpucha była ujęta w pierwszym projekcie listy zwierząt niebezpiecznych w 2009 r. Ostatecznie nie znalazła się na wykazie i jest dopuszczona do hodowli. Należy jedynie pamiętać, że na osobniki nabyte po 2023 r. wymagany jest dokument pochodzenia i rejestracja w starostwie. Pamiętajmy jednak o wyrobieniu dokumentów dla tych, które są urodzone są przed tym rokiem.