Skorpiony — hodowla, opis i gatunki dla początkujących

Skorpiony — hodowla, opis i gatunki dla początkujących

Skorpiony to prymitywne stawonogi z rzędu pajęczaków. Obejmują ponad 2000 żyjących obecnie gatunków. Występowały już w epoce Syluru, czyli około 400 mln lat temu. Skorpiony spotkamy głównie w cieplejszych rejonach tropikalnych, aż do strefy umiarkowanej. W zależności od gatunku preferują różnorakie środowiska występowania. Niektóre gatunki spotkamy w wilgotnych lasach deszczowych. Inne preferują tereny półsuche, prerie, półpustynie czy tereny wysokogórskie. 

W Europie najpowszechniej występuje gatunek Euscorpius carpathicus. Można go spotkać na terenach całego kontynentu, od południa do linii Karpat. Zasięg występowania obejmuje również Czechy i Ukrainę. W Polsce nie stwierdzono występowania skorpionów. Natomiast pospolicie zamieszkuje u nas krewniak skorpionów — Zaleszczotek.

Budowa ciała skorpionów

Skorpiony cechują się charakterystyczną budową ciała. Posiadają 4 pary odnóży krocznych i nogogłaszczki przekształcone w szczypce. Głowotułów — odwłok segmentowany podzielony na dwie części. Odwłok przedni (opisthosoma) i podłużną, ruchomą metasomę zakończoną gruczołem i kolcem jadowym (telsonem).

Cechą charakterystyczną tylko dla skorpionów, są „grzebienie" na części brzusznej odwłoka. To przekształcone kończyny, które pełnią funkcję receptorów wrażliwych na takie rzeczy jak feromony czy zapach ofiary. W ciągu życia przechodzą linienia, zrzucając stary naskórek, aż do osiągnięcia dorosłości. Większość gatunków przechodzi 7 linień, jednak nadrzewne skorpiony dorastają nieco szybciej. Współczesne skorpiony to bardzo zróżnicowana grupa pajęczaków. Osiągają wielkości, od około 8 mm do nawet 20 cm. Rozmnażają się płciowo, występują jednak gatunki partenogenetycznie. Preferują życie w pojedynkę lub w grupach rodzinnych. Pamiętajmy, że są drapieżnikami i polują na drobne bezkręgowce czy owady. Jad większości gatunków nie jest niebezpieczny dla człowieka. Występują jednak gatunki mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia.

Jaki wybrać gatunek skorpiona dla początkujących

Obecnie na rynku dostępne są gatunki o stosunkowo słabym jadzie. Na pierwszego jednak warto wybrać takiego, który jest odporny na błędy, dosyć spokojny i słabo agresywny. Najlepsze skorpiony dla początkujących to bardzo duże, tropikalne gatunki z rodzaju Heterometrus spp. i Pandinus spp. Mniejsze, ale również proste w hodowli są Euscorpius spp. lub preferujące bardziej suche warunki Scorpio maurus. Zdecydowanie powinniśmy uważać na wszelkie skorpiony z rodziny Buthidae. Znajdują się w niej gatunki o silnym i bardzo silnym jadzie. Ich ukąszenie może skończyć się nawet śmiercią człowieka. Kupując skorpiona od niedoświadczonej osoby, możemy przypadkowo zakupić osobnika z rodzaju Androctonus spp., Leiurus spp., Hottentotta spp. lub Tityus spp. Znajdują się w nich gatunki na wykazie zwierząt niebezpiecznych (w I lub II kategorii) i ich posiadanie jest zakazane. Jeżeli koniecznie chcesz spróbować swoich sił z agresywnym i szybkim skorpionem o silniejszym, ale wciąż stosunkowo bezpiecznym jadzie — wybierzmy gatunek z rodzaju Babycurus spp.

Pamiętaj jednak, że większość skorpionów jest bliźniaczo do siebie podobna. W przypadku niedoświadczonych osób bardzo łatwo o pomyłkę dlatego kupując skorpiona, wybierz odpowiednie źródło.

Ile kosztuje skorpion?

Cena za najpopularniejsze gatunki waha się w granicach 150 zł. Wpływ na cenę ma wielkość, płeć i dostępność. Prawdziwe "rarytasy" mogą kosztować nawet kilkaset złotych.

Terrarium dla skorpiona

Skorpiony nie wspinają się po gładkich powierzchniach. Doskonale radzą sobie ze wspinaczką po różnorakich elementach lub np. silikonie na łączeniach szyb. Z tego powodu terrarium powinno być bezwzględnie dobrze zamknięte i zabezpieczone.

Malutkie skorpiony możemy przetrzymywać w mini pojemnikach BraPlast. Podrośnięte możemy hodować w standardowych pojemnikach BraPlast, faunariach akrylowych lub terrariach. Dla dużych gatunków z rodzaju Pandinus i Heterometrus możemy urządzić terrarium o wymiarach 40x30x30 cm.

Na dno zbiornika sypiemy grubszą warstwę włókna kokosowego. Możemy wymieszać to podłoże z piaskiem w przypadku gatunków bardziej sucholubnych. Układamy kryjówki w postaci korzeni, tub korkowych, połówek kokosa czy kamieni. Skorpiony częściowo nadrzewne (tzw. "bark scorpions") wymagają umieszczenia w terrarium pionowej powierzchni, najlepiej pod skosem. Do tego nadają się np.kawałka kory lub innego elementu, który umożliwi skorpionowi poprawną wylinkę.

Ogrzewanie i oświetlenie dla skorpiona

Większość gatunków komfortowo czuje się w temperaturze 26-30 °C z nocnymi spadkami do temperatury pokojowej. Jako źródło ogrzewania możemy użyć małej maty grzewczej lub słabej żarówki (najlepiej podczerwonej).

Ciekawostka: Wszystkie skorpiony "świecą" w świetle UV. Prawdopodobnie cecha ta pomaga wabić ofiary nocą.

Karmienie skorpiona

Wszystkie skorpiony to drapieżniki. Polują zazwyczaj nocą aktywnie szukając pokarmu. Po napotkaniu ofiary chwytają ją w szczypce i wyginają metasomę, by wbić kolec w ciało owada. Następnie rozdrabniają zdobycz za pomocą szczękoczułek i spijają rozpuszczonego sokami trawiennymi owada. Małe skorpiony karmimy larwami much, małymi świerszczami, małymi mącznikami i małymi karaczanami tureckimi. Podrośnięte mogą dostawać większe owady np. szarańcze, dorosłe świerszcze czy karaczany dubie. Samice w ciąży i duże gatunki mogą okazjonalnie dostać martwego oseska mysiego. Skorpionom hodowanym w grupie zawsze sypiemy pokarmu "na zapas" by ograniczyć ryzyko kanibalizmu.

Niezjedzone resztki pokarmu dla skorpiona usuwamy za pomocą pincety.

Czy skorpion nadaje się dla początkującego hodowcy?

Skorpiony jako zwierzęta domowe stają się coraz bardziej popularne. Nietypowe i ciekawe zwierzę, kupowane jest jako odskocznia od ptaszników. Niektórzy kupują skorpiona jako zwierzę symbolizujące znak zodiaku właściciela. Hodowla większości skorpionów nie jest trudna ani wymagająca. Każdy skorpion jest jednak jadowity. Powinniśmy mieć świadomość tego, że absolutnie nie jest to zwierzę "na rączki" ani dla dziecka. 

Manipulacje w terrarium powinniśmy ograniczyć do absolutnego minimum. W przypadku konieczności wyciągnięcia skorpiona (np. na czas sprzątania) powinniśmy zagonić go do słoika i w ten sposób bezpiecznie wynieść. Przy zakupie skorpiona, bezwzględnie powinniśmy zaopatrzyć się w pęsetę terrarystyczną o długości minimum 12 cm. Dla większych gatunków 18-20 cm, która pozwoli nam bezpiecznie manewrować w terrarium, bez narażania się na ryzyko ukąszenia. 

Zachowując rozwagę i środki bezpieczeństwa, możemy bezpiecznie cieszyć się naszym egzotycznym pupilem przez kilka lat.